Ataki paniki (ataki lękowe) pojawiają się nagle i rozwijają gwałtownie. Jak wspomina wielu badaczy, atak lękowy charakteryzuje się intensywnym uczuciem strachu lub dyskomfortu, któremu towarzyszy co najmniej 4 z 13 somatycznych objawów, takich jak:
• Płytki oddech, duszności,
• Odczucie nieregularnego lub przyspieszonego rytmu serca,
• Uczucie duszenia lub duszności,
• Nadmierne pocenie się,
• Drżenie ciała lub odczuwanie drżenia bez jego występowania,
• Depersonalizacja (uczucie odrętwienia i utraty tożsamości),
• Dyskomfort lub ból w klatce piersiowej,
• Nudności lub bóle brzucha,
• Parestezje (uczucie mrowienia lub odrętwienia),
• Zawroty głowy lub poczucie zbliżającego się omdlenia,
• Dreszcze lub uczucia gorąca,
• Poczucie nadchodzącej śmierci,
• Strach przed utratą kontroli,
• Depersonalizacja lub derealizacja.
Ataki paniki – dlaczego?
Atak paniki rozwija się na skutek katastroficznej interpretacji wymienionych objawów: „To musi być zawał”, „Oszałamiam od tego”, „Umieram!”. Taka interpretacja dodatkowo potęguje pierwotne objawy. Po pierwszym ataku rozwija się lęk antycypacyjny, znany również jako lęk przed lękiem. W rezultacie jednostki zaczynają unikać sytuacji i miejsc, które mogą wywołać kolejny atak. Bywa, że osoba dotknięta atakami paniki stopniowo wycofują się z życia społecznego. Rezygnuje z różnych aktywności, np. unika wysiłku fizycznego, ponieważ szybkie bicie serca kojarzy się z napadem paniki. Wciąż trwa w oczekiwaniu na kolejny epizod. Na tym etapie wymaga to pomocy specjalisty. Nad atakami paniki pracuje się zazwyczaj na psychoterapii w nurcie poznawczo-behawioralnym i humanistycznym. Praca nad problemem może być również elementem terapii schematów i terapii traumy.
Rozpoznanie ataków paniki jest często oparte na dokładnym wywiadzie medycznym i psychologicznym. Ważne jest również wykluczenie innych schorzeń, które mogą przypominać objawy ataku paniki, takich jak choroby serca czy zaburzenia tarczycy. Kryteria diagnostyczne DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) obejmują powtarzające się, nieoczekiwane ataki paniki oraz lęk antycypacyjny, czyli obawę przed kolejnym atakiem.
Przyczyny Ataków Paniki:
Przyczyny ataków paniki są wielorakie i często złożone. Czynniki genetyczne, zaburzenia neurochemiczne, stres życiowy, a także traumatyczne doświadczenia z przeszłości mogą przyczyniać się do wystąpienia ataków paniki u danej osoby. Niektóre badania sugerują również związek między atakami paniki a nadmierną reakcją układu limbicznego, odpowiedzialnego za regulację emocji.
Ataki paniki mogą, ale nie muszą być elementem zaburzeń lękowych, o których pisaliśmy już TUTAJ.
