Typowe kłopoty ADHD… często u osób, które nie wiedziały, że mogą mieć ADHD

ADHD, podobnie zresztą jak autyzm i wiele innych nietypowości i zaburzeń, ma bardzo wysoki współczynnik niedodiagnozowanych. Oznacza to po prostu, że wciąż jest więcej osób niezdiagnozowanych (lub zdiagnozowanych źle) niż zdiagnozowanych. W społeczeństwie wciąż mamy wiele, wiele osób, które nigdy nie zostały zdiagnozowane, a może i nawet podejrzewane o ADHD.

Wynika to z wielu czynników: wciąż niezupełnie jasnych i przejrzystych narzędzi diagnostycznych (różne ośrodki diagnozują neuróżnorodności w odmienny sposób), częste braki w wiedzy – w tym również u osób, które powinny być ekspertami (psychiatrów, psychologów, pedagogów), ale również nieswoistość (nieoczywistość i niejednorodność) symptomów.

Objawy, które mogą świadczyć o ADHD nie są wcale takie oczywiste, jak mogłoby się wydawać. Z powodu uwarunkowań kulturowych często typowo kłopoty ADHD (adehadowe zachowania i reakcje) przypisuje się po prostu niewydolności wychowawczej rodziców, krnąbrności dzieci… a w dorosłym życiu “byciu dziwakiem” czy nawet “niedojdą”.

Bywa również zupełnie odwrotnie. Osobie nie diagnozuje się ADHD, ponieważ uważa się ją za nader zaradną, kreatywną, stabilną itd.

Tak naprawdę dość typowe kłopoty ADHD mogą wyglądać bardzo nietypowo dla osób bez aktualnej wiedzy.

W w tym wpisie przyjrzymy się kilku ewidentnym “przypadłościom” osób z ADHD. Jest to lista powtarzających się życiowych sytuacji, które doświadczały osoby z późną diagnozą ADHD. Oznacza to, że wszystkie te przypadki powtarzały się u osób, które ostatecznie dostały potwierdzoną diagnozę ADHD. Oczywiście nie są one pełnym kryterium diagnostycznym. Jeśli zauważasz większość z nich u ciebie, to nie oznacza jeszcze, że na pewno masz ADHD. Oznacza natomiast, że zdecydowanie warto byłoby przyjrzeć się diagnozie.

1. Pracujesz długie godziny. Masz większą wytrzymałość na pracę. Twoi koledzy narzekają, a twoja produktywność jest najwyższa około 7-8 godziny pracy. Jesteś często bardziej (lub tak samo) zmęczony, mając 3-5 godzin zadań niż 10-12.
2. Myślisz o zmianie pracy od lat i wciąż nic z tym nie robisz.
3. Albo odwrotnie, zmieniasz pracę często. Wszędzie czujesz, że to nie to. Że nie pasujesz, że gdzieś tam czeka lepsze stanowisko.
4. Gubisz przedmioty: klucze, kartę, telefon.
5. Chociaż bardzo starasz się utrzymywać wokół siebie porządek, twoje rzeczy (książki, ubrania, telefon, przedmioty na biurku) są jakoś brudne, mają plamy, tłuste ślady, kurz, otarcia i obdarcia.
6. Masz poczucie niezrozumienia. Jednocześnie jesteś przekonany, że większość ludzi jest miła i dobra, a jednocześnie obawiasz się, że większość z nich cię nie lubi.
7. Masz przekonanie, że i tak musisz poprawiać po ludziach, bo rzeczy są zrobione “nie po twojemu”. W związku z tym masz problem z proszeniem o pomoc. Większość aktywności innych osób przynosi ci więcej problemów niż pożytku.
8. Trudno jest skupić uwagę na tym, co mówią inni, nawet jeśli zwracają się do mnie bezpośrednio.
9. Łatwo rozprasza cię hałas lub działania wokół.
10. Stawiasz potrzeby innych wyżej niż siebie.
11. Trudno ci jednocześnie słuchać kogoś uważnie i patrzeć rozmówcy w oczy.
12. Masz skłonności do “oversharingu” – dzielisz się z ludźmi faktami z życia, które teoretycznie nie są żadną tajemnicą, ale lepiej zachować je dla siebie.
13. Możesz mieć problem z poczuciem sytości – objadasz się “ponad normę” lub też przestajesz jeść za wcześnie. Bywa też, że osoby z ADHD całkowicie pomijają posiłki, kompletnie nie czując głodu. To samo dotyczy planowania przyszłych aktywności, a także upływu lat między jednym wydarzeniem w życiu, a drugim.
14. “Nie wyglądasz na swoje lata”. To może brzmieć śmiesznie, ale większość osób z ADHD jest oceniana z wyglądu na młodsze niż wskazuje ich metryka.
15. Przerywasz wypowiedzi innych osób. Masz często wrażenie, że wiesz, o co chodzi, zanim jeszcze nawet przejdą do rzeczy. Albo że wiesz lepiej. 🙂
16. Wyrażasz skłonności do wdawania się w związki z osobami trudnymi, narcystycznymi, toksycznymi, uzależnionymi, niedojrzałymi…
17. Śpisz o wiele krócej lub wyraźnie dłużej niż większość twoich znajomych.
18. Lubisz robić rzeczy “po swojemu”. Szanujesz autorytety, ale jednak wolisz decydować samodzielnie, nawet wybijając się z typowych ram społeczno-kulturowych.
19. Masz hiperpamięć – potrafisz zapamiętywać (np. ze słuchu) większość materiału, na jaki trafiasz, łącznie z bardzo drobnymi szczegółami. Jednocześnie, w ogóle nie przeszkadza ci to zapominać o rzeczach w grafiku czy ustaleniach powziętych niedawno.
20. Zdarzają ci się wybuchy gniewu lub płaczu.