Myśli intruzywne

Myśli intruzywne mogą być bardzo nieprzyjemne i zaskakujące. Są to nagłe, niechciane i niekontrolowane myśli, obrazy, wrażenia lub pomysły. Mogą być powtarzające się lub jednorazowe. Czasem dotyczą scenariuszy lub działań sprzecznych z wartościami, przekonaniami lub pragnieniami osoby, powodując znaczący lęk lub dyskomfort. Są niekontrolowane, niechciane i niepokojące – jak typowi intruzi.

Intruzywne myśli (ang. intrusive thoughts) są powszechnym zjawiskiem, z którym boryka się wiele osób. Same w sobie nie świadczą o żadnych zaburzeniach, chorobach ani dolegliwościach psychicznych.

Jesteśmy na nie bardziej narażeni w stanie przemęczenia, przepracowania, stresu (krótkotrwałego lub chronicznego), przeciążenia, uporczywego głodu. Bywają również bardziej uporczywa dla osób zmagających się z pewnymi zaburzeniami psychicznymi. Wśród nich możemy wymienić zaburzenia lękowe, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (OCD), zaburzenie stresu pourazowego (PTSD/cPTSD) lub depresja.

Przykłady intruzywnych myśli obejmują:

1. Myśli przemocowe lub agresywne: Mogą one polegać na wyobrażeniu sobie szkodzenia sobie lub innym, pomimo braku intencji ich realizacji. Na przykład ktoś może mieć intruzywne myśli o pchnięciu kogoś bliskiego pod samochód, mimo że nie ma takiej chęci naprawdę.
2. Myśli seksualne: mogą dotyczyć nieodpowiednich lub niepożądanych fantazji seksualnych. Na przykład ktoś może doświadczać intruzywnych myśli o angażowaniu się w akty seksualne z członkiem rodziny lub obcym, a nawet zwierzęciem, mimo odczuwania takich myśli jako niepokojące.
3. Obawy dotyczące zanieczyszczeń lub czystości: Osoby z OCD mogą doświadczać intruzywnych myśli związanych z zanieczyszczeniami lub bakteriami. To prowadzi do nadmiernej ilości mycia rąk lub rytuałów czystości. Na przykład ktoś może mieć intruzywne myśli o zanieczyszczeniu się po dotknięciu klamki lub uściskaniu rąk z innymi.
4. Myśli religijne lub bluźniercze: Mogą to być wątpliwości lub obawy dotyczące wiary lub przekonań religijnych. Na przykład ktoś może doświadczać intruzywnych myśli o popełnianiu aktów bluźnierczych lub kwestionowaniu istnienia wyższej siły. Może się też zdarzyć odwrotnie: osoba identyfikująca się jako niewierząca może doświadczać myśli dotyczących bojaźni bożej albo wspaniałości istot wyższych.
5. Strach przed utratą kontroli: Osoby mogą doświadczać intruzywnych myśli dotyczących utraty kontroli nad swoim zachowaniem lub impulsami, co prowadzi do szkodliwych konsekwencji. Na przykład ktoś może mieć intruzywne myśli o impulsywnym skoku z wysokiego muru, pomimo braku takiej intencji. Można też wyobrażać sobie siebie samego objadającego się, wrzeszczącego itd.
6. Myśli paraliżujące: zazwyczaj wyglądają jak przeczucie, że ktoś z naszych bliskich zrobił coś złego, uległ wypadkowi albo właściwie powinien. Dzieje się tak oczywiście bez woli osoby, która tego doświadcza.

Warto zaznaczyć, że posiadanie intruzywnych myśli nie oznacza, że osoba je zrealizuje. Nie oznacza także, że odzwierciedlają one prawdziwe zamiary lub charakter jednostki. Niemniej, te myśli mogą nadal być niepokojące i zakłócać codzienne życie. Dlatego warto szukać wsparcia u specjalisty ds. zdrowia psychicznego w celu skutecznego ich zarządzania.

Radzenie sobie z myślami intruzywnymi:

• Akceptuj te myśli. Nie walcz z nimi ani nie próbuj ich ignorować. Pozwól im być i zaakceptuj, że są częścią Twojego umysłu.
• Ćwicz świadomość. Obserwuj swoje myśli, ale nie angażuj się w nie. Po prostu pozwól im przepłynąć jak chmury na niebie. Nie angażuj się, nie obwiniaj, nie analizuj ponad miarę. Zauważaj, obserwuj, nie wchodź w nie głęboko.
• Znajdź zdrowe strategie radzenia sobie. To może obejmować medytację, oddychanie głębokie, ćwiczenia fizyczne lub rozmowę z bliską osobą.
• Znajdź terapeutę, jeśli myśli są uporczywe.
• Praktykuj ćwiczenia oddechowe.